қамтамасыз етілген міндеттеме

Ипотека дегеніміз не нәрсе?

Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.

Жылжымайтын мүлікке қандай объектілерді жатқызуға болады?

Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:

- жер қойнауының жер телімі;

- оқшауландырылған су объектілері;

- ормандар;

- үймереттер;

- ғимараттар;

- кәсіпорындар;

- пәтерлер;

- мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;

- ішкі жүзу кемелері;

- ғарыш объектілері;

- құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.

Қандай объектілерге қатысты ипотекаға жол берілмейді?

Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:

- мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;

- үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;

- банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.

Ипотеканы қандай мүлікке белгілеуге болады?

Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.

Ипотека заты қалай айқындалады?

Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.

Ипотека туралы шартта қандай ережелер көрсетілуге тиіс?

Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.

Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.

Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.

Кепілпұл дегеніміз не нәрсе?

Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:

- ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;

- аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.

Кепілпұл бойынша қандай тұлғалар міндетті болып табылады?

Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.

Кепілпұлды кім толтырады?

Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.

Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.

Кепілпұлда қандай мәліметтер болуға тиіс?

Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:

- құжаттың атауына енгізілген “кепілпұл” деген сөз;

- кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;

- бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;

- ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;

- кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;

- ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;

- бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.

Что представляет собой ипотека?

Ипотека представляет собой залог недвижимости для обеспечения денежного требования кредитора (залогодержателя) к должнику (залогодателю). Ипотека – это кредит, полученный под залог недвижимости.

Какие объекты можно отнести к недвижимости?

К недвижимости относятся следующие объекты:

- земельные участки недр;

- обособленные водные объекты;

- леса;

- здания;

- сооружения;

- предприятия;

- квартиры;

- подлежащие государственной регистрации воздушные и морские суда;

- суда внутреннего плавания;

- космические объекты;

- незавершенное строительство недвижимого имущества, возводимого на земельном участке, отведенного для строительства.

В отношении каких объектов не допускается ипотека?

Ипотека не допускается в отношении:

- части земельного участка, которая с учетом его размера не может быть использована в качестве самостоятельного участка с соблюдением назначения земель соответствующей категории;

- жилых комнат, составляющих часть дома или квартиры собственника этого дома или квартиры;

- предприятия, в отношении которого возбуждено дело о банкротстве либо принято решение о ликвидации или реорганизации.

На какое имущество может устанавливаться ипотека?

Ипотека устанавливается на имущество, которое принадлежит залогодателю на правах собственности или хозяйственного ведения. Имущество остается у залогодателя в его владении и пользовании.

Как определяется предмет ипотеки?

Предмет ипотеки определяется в договоре с указанием его наименования, места нахождения.

Какие положения должны быть указаны в договоре об ипотеке?

В договоре об ипотеке должно быть указано право, в силу которого имущество являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодержателю, и наименование органа государственной регистрации прав на недвижимое имущество, зарегистрировавшего это право залогодателя.

Договор об ипотеке должен быть нотариально удостоверен и подлежит государственной регистрации.

Оценка предмета ипотеки определяется в соответствии с законодательством Казахстана по соглашению залогодателя с залогодержателем. Стороны договора об ипотеке могут поручить оценку предмета ипотеки независимой профессиональной организации.

Что представляет собой закладная?

Закладная является именной ценной бумагой, удостоверяющей следующие права ее законного владельца:

- право на получение исполнения по денежному обязательству, обеспеченному ипотекой имущества, указанному в договоре об ипотеке;

- право залога на указанное имущество.

Какие лица являются обязанными по закладной?

Обязанными по закладной лицами являются должник по обеспеченному ипотекой обязательству и залогодатель.

Кем составляется закладная?

Закладная составляется залогодателем, а если он является третьим лицом, то должником по обеспеченному ипотекой обязательству.

Закладная выдается первоначальному залогодержателю органом, осуществляющим государственную регистрацию ипотеки, после государственной регистрации ипотеки.

Какие сведения должны содержаться в закладной?

Закладная содержит:

- слово "закладная", включенное в название документа;

- имя залогодателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое лицо;

- имя первоначального залогодержателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое наименование права, в силу которого имущество, являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодателю, и наименование органа, зарегистрировавшего это право, с указанием номера, даты и места государственной регистрации, а если предметом ипотеки является принадлежащее залогодателю право аренды – точное название имущества, являющегося предметом аренды и срок действия этого права;

- указание на то, что имущество, являющееся предметом ипотеки, обременено правом пожизненного пользования, аренды, сервитутом, иным правом либо не обременено никаким из подлежащих государственной регистрации правом третьих лиц на момент государственной регистрации ипотеки;

- подпись залогодателя, а если он является третьим лицом, то и должника по обеспеченному ипотекой обязательству;

- сведения о времени и месте нотариального удостоверения договора об ипотеке;

- указание даты выдачи закладной первоначальному залогодержателю.

Ипотека дегеніміз не нәрсе?

Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.

Жылжымайтын мүлікке қандай объектілерді жатқызуға болады?

Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:

- жер қойнауының жер телімі;

- оқшауландырылған су объектілері;

- ормандар;

- үймереттер;

- ғимараттар;

- кәсіпорындар;

- пәтерлер;

- мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;

- ішкі жүзу кемелері;

- ғарыш объектілері;

- құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.

Қандай объектілерге қатысты ипотекаға жол берілмейді?

Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:

- мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;

- үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;

- банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.

Ипотеканы қандай мүлікке белгілеуге болады?

Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.

Ипотека заты қалай айқындалады?

Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.

Ипотека туралы шартта қандай ережелер көрсетілуге тиіс?

Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.

Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.

Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.

Кепілпұл дегеніміз не нәрсе?

Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:

- ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;

- аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.

Кепілпұл бойынша қандай тұлғалар міндетті болып табылады?

Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.

Кепілпұлды кім толтырады?

Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.

Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.

Кепілпұлда қандай мәліметтер болуға тиіс?

Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:

- құжаттың атауына енгізілген “кепілпұл” деген сөз;

- кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;

- бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;

- ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;

- кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;

- ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;

- бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.

Актив операциялардың мақсаты неде?

Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

Актив операциялардың қандай түрлері бар?

Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

- кредиттік (несиелік) операциялар;

- инвестициялық операциялар;

- кепілдікті операциялар;

- комиссиялық операциялар;

- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

Банк беретін несие қандай белгілер бойынша жіктеледі?

Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

Несие беру кезінде қандай құжаттар талап етіледі?

Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

Осы құжаттарды егжей-тегжейлі атап бере алмас па екенсіз?

Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

- құрылтай құжаттары;

- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

- кепіл немесе кепілгерлік шарты;

- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

Банк инвестициялық операцияларды қандай мақсатқа пайдаланады?

Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

Қандай операциялар кепілдікті операциялар деп аталады?

Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

Банкінің комиссиялық операцияларның мәні неде?

Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

Банкілер:

- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

- инвестициялық кеңесші;

- инвестициялық компания;

- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға қандай операциялар жатады?

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

- векселдермен жасалатын операциялар;

- есептеу және қайта есептеу операциялары;

вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

- өсиет бойынша қамқоршылар болу;

- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

Шетел валютасымен жасалатын операцияларда қандай операциялар қамтылады?

Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

Банкілер қаржы кеңесшісі ретінде әрекет еткенде қандай рөл атқарады?

Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

Банкінің ақпараттық қызме-тіне қандай қызмет көрсетулер кіреді?

Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

Банк аралық несиенің мәні неде?

Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

Банк аралық нарық қызметінің аясы қандай?

Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

Банк аралық нарықтың қаражаты қандай мақсат үшін пайдаланылады?

Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

Банк аралық несие қандай нысанда сатып алынады және сатылады?

Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.

В чем заключается цель активных операций банка?

Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.

Какие существуют виды активных операций?

Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:

- кредитные (ссудные);

- инвестиционные;

- гарантийные;

- комиссионные;

- операции с ценными бумагами.

По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?

Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:

- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;

- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;

- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;

- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;

- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);

- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.

Какие документы требуются при выдаче кредита?

При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.

Вы не могли бы перечислить эти документы подробнее?

Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:

- учредительные документы;

- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;

- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;

- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;

- кредитные договоры с другими банками;

- договор залога или поручительства;

- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;

- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.

В каких целях банк использует инвестиционные операции?

Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.

Какие операции называются гарантийными операциями?

Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.

В чем заключается смысл комиссионных операций банка?

Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:

- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;

осуществлением расчетов и платежей клиента;

получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;

выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.

Какие функции выполняет банк при операциях с ценными бумагами?

Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.

Какими правами наделен банк в осуществлении операции с ценными бумагами?

Банк имеет право выступать в качестве:

- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;

- инвестиционного консультанта;

- инвестиционной компании;

- инвестиционного фонда.

Какие операции относятся к операциям с ценными бумагами?

К операциям с ценными бумагами относятся:

- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;

- операции с векселями;

- учетные и переучетные операции;

операции по протесту векселей;

- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;

- операции по выдаче вексельных поручений;

- операции по хранению векселей;

- операции по продаже векселей на аукционе.

Какие виды услуг входят в трастовые (доверительные) операции?

В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:

- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;

- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;

- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;

- выступление в качестве попечителей по завещанию;

- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;

- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;

- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.

Какие операции включают в себя операции с иностранной валютой?

Операции с иностранной валютой включают:

- операции купли-продажи иностранной валюты;

- оплату и выставление денежных аккредитивов;

- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;

- выпуск и обслуживание пластиковых карт;

- осуществление международных расчетов.

Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?

Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.

Какие услуги входят в информационную деятельность банка?

Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.

В чем заключается сущность межбанковского кредита?

Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.

Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.

Какова сфера деятельности межбанковского рынка?

Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.

Для каких целей используются средства межбанковского рынка?

Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.

В какой форме осуществляется купля-продажа межбанковских кредитов?

Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на "закрытом" рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.

Актив операциялардың мақсаты неде?

Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.

Актив операциялардың қандай түрлері бар?

Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:

- кредиттік (несиелік) операциялар;

- инвестициялық операциялар;

- кепілдікті операциялар;

- комиссиялық операциялар;

- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.

Банк беретін несие қандай белгілер бойынша жіктеледі?

Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:

- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;

- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;

- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;

- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;

- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;

- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.

Несие беру кезінде қандай құжаттар талап етіледі?

Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.

Осы құжаттарды егжей-тегжейлі атап бере алмас па екенсіз?

Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:

- құрылтай құжаттары;

- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);

- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;

- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;

- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;

- кепіл немесе кепілгерлік шарты;

- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;

- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.

Банк инвестициялық операцияларды қандай мақсатқа пайдаланады?

Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.

Қандай операциялар кепілдікті операциялар деп аталады?

Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.

Банкінің комиссиялық операцияларның мәні неде?

Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:

- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;

клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;

клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;

қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.

Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?

Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.

Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?

Банкілер:

- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;

- инвестициялық кеңесші;

- инвестициялық компания;

- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға қандай операциялар жатады?

Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:

- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;

- векселдермен жасалатын операциялар;

- есептеу және қайта есептеу операциялары;

вексельдерге наразылық білдіру операциялары;

- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;

- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;

- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;

- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.

Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?

Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:

- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;

- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;

- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;

- өсиет бойынша қамқоршылар болу;

- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;

- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;

- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.

Шетел валютасымен жасалатын операцияларда қандай операциялар қамтылады?

Шетел валютасымен жасалатын операциялар:

- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;

- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;

- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;

- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;

- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.

Банкілер қаржы кеңесшісі ретінде әрекет еткенде қандай рөл атқарады?

Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.

Банкінің ақпараттық қызме-тіне қандай қызмет көрсетулер кіреді?

Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.

Банк аралық несиенің мәні неде?

Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.

Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.

Банк аралық нарық қызметінің аясы қандай?

Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.

Банк аралық нарықтың қаражаты қандай мақсат үшін пайдаланылады?

Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.

Банк аралық несие қандай нысанда сатып алынады және сатылады?

Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.